-
1 һич тә булмаганда
-
2 истә-коста булмаганда
не думано, не гадано -
3 ис-кос
сущ.; собир.1) вся́кие (ра́зные) за́пахи и га́зы, гарькухнядагы ис-кослар — ку́хонные за́пахи
мунчаның ис-косы беткәнме? — нет ли в ба́не за́паха га́ри?
2) перен. о при́знаках нали́чия чего-л.акчаның ис-косы юк — деньга́ми и не па́хнет
••ис-коста булмаганда — нежда́нно- нега́данно (букв. неду́манно-нега́данно)
-
4 һич
1. частица усил.1) ниһичкемгә охшамаган — ни на кого́ не похо́ж
2. нареч.һич җан иясе күренми — не ви́дно ни души́
1) ниско́лько, ничу́ть, ничего́ прост.; ника́к, во́все, совсе́м, соверше́нно, абсолю́тноһич борчылмый — ниско́лько не беспоко́ится
һич кирәге юк — соверше́нно не ну́жно
һич аңлатып булмый — ника́к не объясни́шь
һич сүзем юк — ниско́лько не возража́ю
һич ярамый — ника́к нельзя́
һич (тә) ярамый торган — соверше́нно непозволи́тельный (недопусти́мый)
һич алай түгел — во́все не так, далеко́ не так
һич башка сыярлык түгел — ника́к не укла́дывается в голове́
һич аңлашылмый — ничего́ не поня́тно
үрдәк биргән каз алыр, һич бирмәгән ни алыр — (посл.) (за)хо́чешь добра́, посы́пь серебра́ (букв. да́вший у́тку полу́чит гу́ся, а что полу́чит тот, кто ничего́ не дал)
2) никогда́, сро́ду, отню́дь; ни в жизньһич күргәнем юк — сро́ду (никогда́) не ви́дел
һич риза булмаячак — ни в жизнь не согласи́тся
һич юк — отню́дь нет
3. мест.һич булганчы кич булсын — (посл.) лу́чше по́здно, чем никогда́
1) опред. вся́кийһич нигезсез — без вся́кого основа́ния, огу́льно
һич сәбәпсез — без вся́кой причи́ны, без вся́кого по́вода; ни с того́ ни с сего́
һич тоткарсыз (тоткарлыксыз) — без вся́кой заде́ржки; неукосни́тельно, безотлага́тельно
һич ялгансыз — без вся́кого обма́на
һич үзгәрешсез (үзгәртмичә) — без вся́кого измене́ния, без каки́х-либо измене́ний; буква́льно
һич тә икеләнмичә (шикләнмичә) — без вся́ких сомне́ний (подозре́ний)
2) отриц. никако́йһич мөмкинлек юк — нет никако́й возмо́жности
аңардан һич хәбәр юк — от него́ никаки́х весте́й
•- һич шөбһәсез••һич кичекмичә (кичекмәстән, кичегүсез) — неме́дленно, незамедли́тельно, сро́чно, без вся́ких отлага́тельств
һич тайпылусыз (тайпылышсыз) — неукло́нно, упо́рно, непоколеби́мо, непрекло́нно
һич тә ярамый — ни в ко́ем слу́чае нельзя́
һич (тә) юк — ничу́ть не быва́ло
һич хәлдә — ни в ко́ем слу́чае, что́ бы ни случи́лось
һич югында — хотя́ бы, хо́ть бы, по кра́йней ме́ре, по ме́ньшей ме́ре, на худо́й коне́ц
һич юк — ника́к нет
һич юкка — зря, понапра́сну, беспричи́нно, ни с того́ ни с сего́
- һич кирәкмәгәнгәһич юктан — из-за ничего́, ни с того́ ни с сего́; ни за что́ ни про что́; без вся́кой причи́ны
- һич көтмәгәндә
- һич уйламаганда
- һич тә
- һич тә булмаса
- һич тә булмаганда -
5 һич тә булмаса
= һич тә булмаганда1) хоть, хотя́ бы, на худо́й коне́ц2) по кра́йней ме́ре3) ни в ко́ей ме́ре -
6 шүре
сущ.1) шпу́лька, це́вка (для навивания уточной нити, которая вкладывается в ткацкий челнок); шпу́лька ( швейной машины) || шпу́лечныйшүре җебе — шпу́лечная ни́тка
2) в знач. нареч. шүредәй ко́жа да ко́стибулганда (булган чакта) бүредәй, булмаганда шүредәй — (посл.) когда́ есть, так гу́сто, а ко́ли нет, так пу́сто; то гу́сто, то пу́сто
3) бот.; см. шүрелекаш янында бүре күк, эш янында шүре күк — (посл.) ≈≈ ест рука́ми, рабо́тает брю́хом (букв. за столо́м как голо́дный волк, а в рабо́те как по́лый сте́бель)
•- шүре сөяк
- шүре үләне
- шүре энәсе
- шүре ясау
- шүре ясаучы
- шүрегә җеп ураучы
См. также в других словарях:
әмәлләү — 1. Нәр. б. берәр юл белән булдыру, юллап чыгу, рәтләү кием ә. 2. Аннан моннан гына оештырып, тиз генә эшләп кую, әтмәлләү. Вакыт яки әйберләр җитәрлек булмаганда, җиңелчә генә итеп ашарга әзерләү, аннан моннан гына берәр нәрсә әзерләү тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җиңелчә — 1. ким. дәр. Җиңел 2. рәв. Сизелер сизелмәс кенә, бераз җиңелчә елмайган килеш 3. рәв. Хәрәкәтләнергә комачауламый торган җиңел киемнән җиңелчә киенгән яшьләр. ҖИҢЕЛЧӘГӘ ҖИГҮ – Атны авыр йөк тартырга кирәк булмаганда гына җигү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күзгә-күз — Икәүдән икәү генә; башкалар булмаганда. КҮЗ КОЛАК БУЛУ – Кемне яки нәр. б. күзәтү астында тоту, тикшереп тору. КҮЗЛЕ БАШЛЫ БУЛУ (ИТҮ) – Өйләнү, гаилә кору … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәяммем — дини. Шәригать буенча: ару су булмаганда, кулны туфракка яки ташка тиереп тиешле әгъзаларны сыпырудан торган тәһарәт. ТӘЯММЕМ ТАШЫ – 1) Тәяммем кылу өчен янда бер дә калдырмый йөртелә торган таш; 2) күч. Һәр җиргә барып, йөреп, шомарып, остарып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
